سرطان مقعد، یک نوع سرطان غیر معمول است که در بافت های مقعد یا پوشش کانال مقعد شما ایجاد می شود. علائم شایع خونریزی مقعدی یا خارش مداوم مقعد است. تشخیص زودهنگام و آگاهی از علائم برای بهبود نتایج و میزان بقا بسیار مهم است. در این مقاله، علائم و علل برای سرطان مقعد را بررسی می‌کنیم و اطلاعات ارزشمندی را برای کسانی که به دنبال درک بهتر این بیماری هستند، ارائه می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: تفاوت بواسیر و سرطان مقعدی
سرطان مقعد چیست؟
سرطان مقعد زمانی ایجاد می شود که سلول های بدخیم در بافت های مقعد تشکیل شوند. برخلاف سرطان کولورکتال که از روده بزرگ یا رکتوم شروع می شود، سرطان مقعد از کانال مقعدی منشا می گیرد. این نوع سرطان بیشتر افراد مسن، به ویژه افراد بالای 50 سال را درگیر می کند، اما می تواند در افراد جوان تر نیز رخ دهد.
علائم و نشانه های سرطان مقعد
این بیماری می تواند با علائم مختلفی ظاهر شود، اگرچه توجه به این نکته مهم است که این علائم می تواند ناشی از شرایط دیگر نیز باشد. اگر علائم نگران کننده ای را تجربه می کنید، توصیه می شود برای تشخیص دقیق با یک متخصص عمومی مشورت کنید. برخی از علائم رایج مرتبط با این بیماری شامل:
1. خونریزی از مقعد یا راست روده: خونریزی غیرقابل توضیح یکی از شایع ترین علائم است. ممکن است با خونریزی هموروئید اشتباه شود، اما خونریزی مداوم یا غیر معمول باید توسط یک متخصص کولورکتال ارزیابی شود.
2. خارش مقعد: خارش مزمن در اطراف مقعد می تواند از علائم سرطان مقعد باشد. ضروری است که آن را از سایر علل شایع خارش، مانند عفونت ها یا بیماری های پوستی متمایز کنید.
3. درد یا ناراحتی در ناحیه مقعد: این می تواند شامل احساس پری یا فشار در کانال مقعد باشد که ممکن است به مرور زمان دردناک شود.
4. تغییر در عادات روده: تغییرات مداوم در حرکات روده مانند اسهال، یبوست یا احساس تخلیه ناقص می تواند نشان دهنده این بیماری باشد.
5. توده در نزدیکی مقعد: در برخی موارد، سرطان مقعد می تواند به صورت توده یا زخم قابل توجهی ظاهر شود که بهبود نمی یابد.
6. کاهش وزن غیرقابل توضیح: مانند بسیاری از سرطان ها، سرطان مقعد نیز ممکن است منجر به کاهش وزن ناخواسته شود.
بیشتر بخوانید: سرطان روده بزرگ
علل و عوامل خطر سرطان مقعد
در حالی که علت دقیق سرطان مقعد به طور کامل شناخته نشده است، عوامل متعددی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. یکی از مهم ترین عوامل خطر عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که مسئول اکثر موارد سرطان مقعد است. سایر عوامل خطر قابل توجه عبارتند از:
1. عفونت HPV: گونه های خاصی از HPV، به ویژه HPV-16 و HPV-18، به شدت با این بیماری مرتبط هستند. این گونه ها همچنین به عنوان عامل سرطان دهانه رحم، واژن و گلو شناخته شده اند.
2. سیگار کشیدن: سیگار یک عامل خطر شناخته شده برای بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان مقعد است. سموم موجود در تنباکو می تواند به DNA آسیب برساند و منجر به رشد غیرطبیعی سلول در کانال مقعدی شود.
3. سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند.
4. سابقه سرطان دهانه رحم یا واژن: افرادی که سابقه سرطان های مرتبط با HPV، مانند سرطان دهانه رحم یا سرطان واژن را دارند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش دهند.
5. سن و جنسیت: سرطان مقعد در افراد بالای 50 سال شایع تر است و زنان را کمی بیشتر از مردان مبتلا می کند.
چه چیزی باعث سرطان مقعد می شود؟
سرطان مقعد نوعی سرطان نسبتا نادر است که در بافت های مقعد ایجاد می شود. علل دقیق این سرطان به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی شناسایی شده اند که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. در اینجا برخی از علل شناخته شده و عوامل خطر مرتبط با این بیماری آورده شده است:
✅ عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
مهمترین عامل خطر برای این بیماری، عفونت با گونه های خاصی از HPV، به ویژه HPV نوع 16 و 18 است. HPV یک عفونت مقاربتی است.
✅ سیستم ایمنی ضعیف
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS یا کسانی که تحت پیوند عضو قرار گرفته اند و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند. سیستم ایمنی ضعیف، مبارزه با عفونت های HPV را برای بدن سخت تر می کند.
✅ سیگار کشیدن
سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط است. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو می تواند به DNA آسیب برساند و سیستم ایمنی را ضعیف کند و آن را مستعد ابتلا به سرطان کند.
✅ سن و جنسیت
این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در افراد مسن شایع تر است. علاوه بر این، در زنان کمی بیشتر از مردان شایع است.
✅ سابقه سرطان های دیگر
افرادی که سرطان های قبلی مانند سرطان دهانه رحم یا واژن را داشته اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند.
توجه به این نکته مهم است که داشتن یک یا چند مورد از این عوامل خطر، توسعه سرطان مقعد را تضمین نمی کند. بسیاری از افراد مبتلا به این عوامل خطر هرگز به این بیماری مبتلا نمی شوند، در حالی که برخی دیگر بدون عوامل خطر آشکار ممکن است هنوز به این بیماری مبتلا شوند. معاینات و غربالگری های پزشکی منظم می تواند به تشخیص این بیماری در مراحل اولیه یا شناسایی شرایط پیش سرطانی کمک کند و شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: فیستول مقعدی
سرطان مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر فردی علائمی را تجربه کند که ممکن است نشان دهنده سرطان مقعد باشد، یک متخصص کولورکتال یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و ممکن است چندین آزمایش تشخیصی را تجویز کند. روش های رایج برای تشخیص سرطان مقعد عبارتند از:
1. معاینه دیجیتال رکتوم (DRE): در طول DRE، پزشک یک انگشت دستکش دار را وارد راست روده می کند تا هرگونه ناهنجاری یا توده را احساس کند.
2. آندوسکوپی: این روش شامل قرار دادن یک لوله کوچک و روشن به نام آنوسکوپ در مقعد است تا کانال مقعد و رکتوم را از نظر رشد مشکوک بررسی کند.
3. بیوپسی: اگر در حین معاینه بافت غیرطبیعی یافت شود، نمونه برداری انجام می شود. این شامل برداشتن نمونه کوچکی از بافت برای بررسی زیر میکروسکوپ برای تعیین وجود سلول های سرطانی است.
4. تست های تصویربرداری: اگر سرطان مشکوک یا تایید شود، ممکن است از آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، ام آر آی یا اسکن PET برای تعیین وسعت بیماری و گسترش آن به غدد لنفاوی یا اندام های مجاور استفاده شود.
چه آزمایشاتی برای تشخیص این بیماری انجام خواهد شد؟
پزشک شما، یک معاینه دیجیتال رکتوم انجام خواهد داد. آن ها یک تست پاپ مقعدی یا بیوپسی انجام می دهند. همچنین آزمایشات آندوسکوپی و تصویر برداری انجام خواهد شد.
✅ آزمایشات آندوسکوپی
این آزمایش برای بررسی داخل راست روده و مقعد انجام می شود. آن ها این آزمایش ها را با استفاده از ابزارهای ویژه ای انجام می دهند و دارای لوله های نازک و انعطاف پذیری هستند که دارای دوربین فیلمبرداری اند. آن ها ممکن است نمونه های بافتی را برای بررسی پاتولوژیست بگیرند.
✅ تست تصویربرداری
آزمایش های تصویربرداری به پزشک کمک می کند تا درباره تومور ها، از جمله اندازه تومور ها اطلاعات بیشتری کسب کنند.
آیا می توان از سرطان مقعد پیشگیری کرد؟
هیچ راه تضمینی برای پیشگیری از این نوع سرطان وجود ندارد، اما می توانید با انجام مراحل زیر شانس ابتلا به آن را کاهش دهید:
- ترک سیگار
- داشتن رابطه جنسی ایمن
- زدن واکسن HPV
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در حال گذراندن درمان این بیماری هستید، باید برنامه معاینه منظم با پزشک خود تعیین کنید و طبق دستور پزشک با او در ارتباط باشید. گاهی اوقات درمان این سرطان شامل جراحی برای برداشتن بخش هایی از سیستم گوارشی شما و ایجاد کولوستومی دائمی است تا مدفوع بتواند از بدن شما خارج شود. زندگی با کولوستومی دائمی می تواند چالش برانگیز باشد، اما شما تنها نیستید. پزشک به شما کمک میکند تا به مدیریت نحوه مدفوع و داشتن یک زندگی کامل و عادی پس از جراحی سرطان عادت کنید.
نتیجه گیری
سرطان مقعد، اگرچه نادر است، اما اگر تشخیص داده نشود، می تواند عواقب جدی داشته باشد. شناخت علائم، درک عوامل خطر و انجام اقدامات پیشگیرانه کلیدی برای کاهش بروز این بیماری است.