آبسه مقعدی دلایل متفاوتی دارد. به طور کلی این عارضه که به آن آبسه آنورکتال نیز میگویند یک عارضه دردناک است. در آبسه مقعدی عفونت بسیاری در ناحیه اطراف مقعد تشکیل میشود. این بیماری خود را به صورت تورم دردناک در اطراف مقعد نشان میدهد. آبسهها معمولا اگر لمس شوند، داغ به نظر میرسند. همچنین ظاهری سرخ نیز دارند که به راحتی قابل مشاهده است. در ادامه این مطلب به بررسی بیماری آبسه مقعدی میپردازیم.

آبسه مقعدی چیست؟
آبسه مقعدی یک عفونت موضعی در بافت اطراف مقعد است. این بیماری زمانی رخ میدهد که غدهای در کانال مقعد مسدود و عفونی میشود و منجر به تشکیل چرک میشود. این چرک تجمع یافته، یک برآمدگی دردناک و متورم نزدیک مقعد ایجاد میکند.
علل آبسه مقعدی
چندین عامل میتوانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند، از جمله:
- عفونتهای باکتریایی: شایعترین علت آبسه مقعدی، عفونت باکتریایی است. باکتریهایی مانند استافیلوکوک اورئوس و اشریشیا کلی میتوانند به غدد مقعدی نفوذ کرده و منجر به عفونت و تشکیل آبسه شوند.
- بیماریهای التهابی روده (IBD): بیماریهایی مانند کرون و کولیت اولسراتیو میتوانند به دلیل التهاب مزمن در دستگاه گوارش، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
- عفونتهای منتقله از راه جنسی (STIs): عفونتهای منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و کلامیدیا نیز میتوانند به آبسه مقعدی منجر شوند.
- انسداد غدد مقعدی: زمانی که غدد کوچک داخل مقعد مسدود میشوند، میتواند منجر به عفونت و تشکیل آبسه شود.
- اختلالات سیستم ایمنی: افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، مانند مبتلایان به HIV/AIDS یا دیابت، بیشتر مستعد عفونت، از جمله آبسه مقعدی هستند.
بیشتر بخوانید: فرق آبسه و فیستول مقعدی
تشخیص آبسه مقعدی
اگر مشکوک به این بیماری هستید، مراجعه سریع به پزشک عمومی کولورکتال ضروری است. پزشک معاینه فیزیکی انجام میدهد و ممکن است آزمایشهای دیگری مانند:
- معاینه رکتال دیجیتال (DRE): این شامل وارد کردن انگشت دستکش شده پزشک به رکتوم برای بررسی هرگونه ناهنجاری است.
- مطالعات تصویربرداری: در برخی موارد، مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI ممکن است برای تعیین محل آبسه و اندازه و گستردگی آن لازم باشد.
گزینههای درمان آبسه مقعدی
درمان اصلی آبسه مقعدی تخلیه چرک است. این کار را میتوان از طریق روشهای مختلفی انجام داد:
- برش و تخلیه (I&D): رایجترین روش شامل ایجاد یک برش کوچک در آبسه برای تخلیه چرک است. عمل آبسه مقعدی معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود.
- آنتیبیوتیکها: در برخی موارد ممکن است آنتیبیوتیک برای مبارزه با عفونت تجویز شود. با این حال، آنتیبیوتیکها به تنهایی معمولاً برای درمان آبسه کافی نیستند و اغلب همراه با تخلیه استفاده میشوند.
- حمام: حمام گرم میتواند به تسکین درد و بهبودی کمک کند. نشستن در آب گرم به مدت 15 تا 20 دقیقه چندین بار در روز میتواند ناراحتی را کاهش داده و جریان خون به ناحیه را بهبود بخشد.
- مدیریت درد: مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن میتوانند به کنترل درد و کاهش التهاب کمک کنند.
بیشتر بخوانید: هزینه جراحی آبسه مقعدی
مراقبت پس از درمان آبسه مقعدی و بهبودی
پس از تخلیه آبسه، مراقبت مناسب پس از درمان برای بهبودی کامل و جلوگیری از عود ضروری است. در اینجا چند نکته برای بهبودی موثر وجود دارد:
- ناحیه را تمیز نگه دارید: حفظ بهداشت خوب بسیار مهم است. ناحیه را با صابون ملایم و آب به آرامی تمیز کنید و از استفاده از محصولات خشن یا معطر خودداری کنید.
- دستورالعملهای پزشک را دنبال کنید: به تمام دستورالعملهای ارائه شده توسط پزشک خود از جمله مصرف داروهای تجویزی و مراجعه به معاینات بعدی پایبند باشید.
- از زور زدن خودداری کنید: زور زدن هنگام اجابت مدفوع میتواند وضعیت را تشدید کند. استفاده از نرمکنندههای مدفوع را در نظر بگیرید.
- هیدراته بمانید: برای حفظ سلامت کلی، آب کافی بنوشید.
- برای عود کردن نظارت کنید: مراقب هرگونه نشانه عود مانند افزایش درد، تورم یا ترشح باشید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از آبسه مقعدی
در حالی که ممکن است نتوان از تمام آبسههای مقعدی جلوگیری کرد، میتوانید با رعایت اقدامات پیشگیرانه زیر خطر ابتلا به آن را کاهش دهید:
- حفظ بهداشت خوب: با شستن ملایم اما کامل ناحیه بعد از اجابت مزاج، بهداشت خوب را رعایت کنید.
- مدیریت بیماریهای مزمن: اگر به بیماری مزمنی مانند IBD یا دیابت مبتلا هستید، با پزشک خود برای مدیریت موثر آن همکاری کنید.
- رابطه جنسی ایمن: از محافظت در حین فعالیت جنسی برای کاهش خطر ابتلا به عفونتهای منتقله از راه جنسی که میتواند منجر به آبسه شود استفاده کنید.
- رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی متعادل و غنی از فیبر برای تسهیل حرکات روده و جلوگیری از یبوست مصرف کنید.
- چکاپهای منظم: اگر سابقه آبسه مقعدی یا سایر بیماریهای مقعدی دارید، معاینات منظم را با پزشک خود برنامهریزی کنید.
نتیجهگیری
این بیماری یک بیماری دردناک و جدی است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. درک علل و گزینههای درمان میتواند به شما در مدیریت موثر این بیماری کمک کند. با رعایت مراقبتهای مناسب پس از درمان و اقدامات پیشگیرانه، میتوانید خطر عود را کاهش داده و سلامت کلی مقعد خود را بهبود بخشید. اگر مشکوک به آبسه مقعدی هستید، برای اطمینان از درمان به موقع و مناسب، بدون تردید به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
س. آیا جراحی همیشه برای آبسه مقعدی لازم است؟
ج: اکثر آبسههای مقعدی برای درمان موثر نیاز به تخلیه جراحی دارند. آنتیبیوتیکها به تنهایی کافی نیستند، اما ممکن است همراه با تخلیه استفاده شوند. در برخی موارد، آبسههای کوچک ممکن است به خودی خود تخلیه شوند، اما باز هم نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
س. مدت زمان بهبودی پس از تخلیه چقدر است؟
ج: زمان بهبودی بسته به اندازه آبسه و سلامت کلی فرد متفاوت است. اکثر افراد طی چند هفته بهبود مییابند، اما بهبودی کامل ممکن است طولانیتر طول بکشد. مراقبت مناسب پس از درمان، از جمله رعایت بهداشت و پیروی از توصیههای پزشکی، بسیار مهم است.
س. آیا آبسه مقعدی میتواند عود کند؟
ج: بله، آبسههای مقعدی ممکن است عود کنند، به خصوص اگر علت اصلی آن برطرف نشود. رعایت اقدامات پیشگیرانه و مراقبت مناسب پس از درمان میتواند خطر عود را کاهش دهد.
س: آیا تغییر سبک زندگی میتواند به مدیریت و پیشگیری از آبسههای مقعدی کمک کند؟
ج: بله، تغییر سبک زندگی مانند داشتن رژیم غذایی پر فیبر، هیدراته ماندن، رعایت بهداشت خوب و مدیریت بیماریهای مزمن میتواند به مدیریت و پیشگیری از آبسههای مقعدی کمک کند. ورزش منظم و اجتناب از نشستن طولانی مدت نیز مفید است.