تومور رکتوم به تومورهای سرطانی یا غیرسرطانی اطلاق می‌شود که در ناحیه رکتوم، قسمت پایینی روده بزرگ، ایجاد می‌شوند. این تومورها می‌توانند به تدریج رشد کرده و با علائمی مانند خونریزی مقعدی، درد شکمی، تغییرات در عادات روده‌ای و کاهش وزن همراه باشند. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع، شامل جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، برای کنترل و درمان تومور رکتوم بسیار مهم است.
تومور رکتوم چیست؟
تومور رکتوم به رشد غیرطبیعی سلول ها در راست روده اشاره دارد. این توده ها می توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهای خوش خیم رکتوم، مانند پولیپ رکتوم، نسبتاً شایع هستند و در ابتدا علائمی ایجاد نمی کنند. با این حال، در صورت عدم درمان، در طول زمان امکان دارد به سرطان تبدیل شوند. از سوی دیگر، تومورهای بدخیم رکتوم، خطر جدی تری برای سلامتی دارند و نیاز به تشخیص و درمان فوری دارند.
علائم شایع تومور رکتوم شامل خونریزی مقعدی، تغییر در عادات روده‌ای (مانند اسهال یا یبوست مزمن)، درد شکمی و کاهش وزن بی‌دلیل است. تشخیص این تومورها از طریق آزمایش‌های مختلف مانند کولونوسکوپی، بیوپسی و تصویربرداری انجام می‌شود و درمان آن بستگی به مرحله بیماری و نوع تومور دارد.
علائم تومور رکتوم
تومورهای رکتوم می توانند با علائم مختلفی ظاهر شوند که شامل موارد زیر است:
خونریزی رکتوم
این یکی از شایع ترین علائم تومورهای رکتوم است. با توجه به محل و شدت خونریزی، خون در مدفوع به رنگ قرمز روشن یا تیره‌تر ظاهر می شود.
تغییر در عادات روده
افراد مبتلا به تومورهای رکتوم تغییراتی را در حرکات روده مانند اسهال یا یبوست تجربه می کنند.
درد یا ناراحتی شکم
برخی از افراد درد شکم، گرفتگی یا ناراحتی را تجربه می کنند.
احساس تخلیه ناقص
ممکن است احساس تخلیه ناقص روده ها پس از دفع ایجاد شود.
خستگی یا ضعف
در موارد پیشرفته، تومورهای رکتوم می توانند باعث خستگی، ضعف و کاهش وزن ناخواسته شوند.
روش های تشخیص تومورهای رکتوم
تشخیص تومورهای رکتوم معمولاً شامل ترکیبی از بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی است. روش های تشخیصی رایج برای تومورهای رکتوم عبارتند از:
کولونوسکوپی
این روش یکی از دقیق‌ترین و رایج‌ترین روش‌ها برای شناسایی تومورهای رکتوم است. در این روش، یک لوله انعطاف‌پذیر با دوربین (کولونوسکوپ) از طریق مقعد به داخل رکتوم وارد می‌شود تا داخل روده بزرگ و رکتوم بررسی شود. در صورت مشاهده پولیپ یا تومور، نمونه‌برداری انجام می‌شود.
تست های تصویربرداری
تست های تصویربرداری مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، یا اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) ممکن است برای ارزیابی وسعت تومور و تعیین اینکه آیا به نواحی دیگر سرایت کرده است یا خیر انجام شود.
بیوپسی
بیوپسی شامل برداشتن یک نمونه بافت کوچک از تومور رکتوم و بررسی آن در زیر میکروسکوپ برای تعیین خوش خیم یا بدخیم بودن آن است.
رکتوسکوپی
در این روش، یک لوله کوتاه‌تر از کولونوسکوپ وارد رکتوم می‌شود تا بتوان داخل رکتوم را بررسی کرد. این روش بیشتر برای بررسی نواحی پایین رکتوم و شناسایی تومورهای کوچک استفاده می‌شود.
آزمایش های خون
آزمایش هایی مانند سنجش میزان آنتی‌ژن خاص پروستات (PSA) یا مارکرهای سرطانی (مانند CEA) می‌توانند به شناسایی سرطان رکتوم کمک کنند، هرچند که این آزمایش‌ها به تنهایی برای تشخیص کافی نیستند.
گزینه های درمانی برای تومورهای رکتوم
درمان تومورهای رکتوم به عوامل مختلفی از جمله اندازه تومور، محل، مرحله و سلامت کلی فرد بستگی دارد. گزینه های درمانی رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
جراحی
برداشتن تومور رکتوم با جراحی اغلب درمان اولیه برای سرطان رکتوم در مراحل اولیه است. نوع جراحی انجام شده ممکن است متفاوت باشد و می تواند شامل روش هایی مانند برداشتن موضعی، رزکسیون ترانس مقعد یا برداشتن مزورکتال کامل (TME) باشد.
پرتودرمانی
پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی برای هدف قرار دادن و تخریب سلول های سرطانی استفاده می کند. ممکن است قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور یا بعد از جراحی (اشعه کمکی) برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها است. ممکن است به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی (شیمی درمانی) برای سرطان رکتوم پیشرفته یا متاستاتیک استفاده شود.
درمان هدفمند
درمان هدفمند از داروهایی استفاده می کند که به طور خاص مسیرهای مولکولی خاص درگیر در رشد سرطان را هدف قرار می دهند. این روش ممکن است برای سرطان های پیشرفته رکتوم که به درمان های مرسوم مقاوم هستند استفاده شود.
سوالات متداول
علائم شایع تومور رکتوم شامل خونریزی مقعدی، تغییر در عادات روده (مانند اسهال یا یبوست)، درد یا ناراحتی شکم و خستگی یا ضعف است.
در صورتی که تومور به طور کامل درمان شود و مراحل اولیه سرطان باشد، احتمال بازگشت کم است. با این حال، در مراحل پیشرفته‌تر یا در صورت عدم درمان کامل، ممکن است سرطان دوباره بروز کند. مراقبت‌های پس از درمان و پیگیری‌های منظم برای جلوگیری از بازگشت سرطان ضروری است.
در نهایت…
تومور رکتوم، که می‌تواند سرطانی یا غیرسرطانی باشد و از تغییرات غیرطبیعی در رکتوم ناشی می‌شود. علائم شایع شامل خونریزی مقعدی، تغییرات در عادات روده‌ای و درد شکمی است. تشخیص زودهنگام از طریق روش‌هایی مانند کولونوسکوپی و بیوپسی، شانس درمان موفق را افزایش می‌دهد. درمان شامل جراحی، پرتو درمانی و شیمی‌درمانی است. رعایت سبک زندگی سالم و غربالگری منظم می‌تواند خطر ابتلا به تومورهای رکتوم را کاهش دهد.